ต้นแบบเครื่องประดับดอกไม้
การพัฒนาผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์ต้นแบบเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในย่านเยาวราช - เจริญกรุง


การสร้างสรรค์งานต้นแบบเครื่องประดับดอกไม้อาเซียนนี้ มาจากแรงบันดาลใจจากดอกไม้ประจำชาติในประเทศอาเซียน โดยคณะผู้วิจัยได้เล็งเห็นการสอดคล้อง หรือเชื่อมโยงเกี่ยวกับหัวข้อโครงการวิจัยนี้ โดยการนำเสนอรูปแบบแนวทางสร้างสรรค์ผลงานเครื่องประดับต้นแบบ เพื่อเป็นการต่อยอดและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนนั้นให้ยั่งยืนต่อการท่องเที่ยวในชุมชน และในเวลานี้ประเทศไทยได้เป็นประธานกลุ่มในประเทศอาเซียน จึงได้ให้ความสำคัญต่อการท่องเที่ยวในประเทศภูมิภาคเดียวกันซึ่งโครงการวิจัยนี้เป็นการศึกษาและสำรวจต่อการอนุรักษ์ของเดิมและพัฒนาสิ่งใหม่ให้เกิดขึ้นในมิติใหม่ ๆ และมุมมองที่แตกต่างไปจากเดิมที่เคยมีและเป็นอยู่ดังเดิม
โดยคณะผู้วิจัยเน้นให้ความสำคัญต่อการหาแนวทางต่อยอดและพัฒนาสินค้าที่มีอยู่เดิมเป็นหลัก โดยใช้การศึกษาข้อมูลชุมชน ลงสำรวจพื้นที่ แลกเปลี่ยนแนวคิดกับคนในชุมชน หารือแนวทางร่วม ต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนโดยการเพิ่มมูลค่าของสินค้าในชุมชนโดยการสร้างสรรค์ออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความทันสมัยหรือเหมาะสมกับความเป็นปัจจุบันสมัย อาจจะเป็นในรูปแบบสินค้าของฝาก ของที่ระลึก หรือจะต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์หลักของชุมชนก็เป็นได้ ซึ่งเป็นแนวทางต่อยอดเพิ่มรายได้ของคนในชุมชนอย่างยั่งยืน และยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวในชุมชนได้อย่างดี โดยการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์นี้เป็นการดึงดูด และเป็นตัวชักนำให้ผู้คนได้เข้ามาศึกษาในด้านวัฒนธรรม ความเป็นอยู่ในอาชีพทำมาหากินของชุมชน และการศึกษาโครงการนี้เป็นแนวทางที่ดีต่อสังคม เป็นการพัฒนาคนในชุมชน และเป็นการเตรียมพร้อมให้กับชุมชนต่อการอนุรักษ์และพัฒนาสินค้าเพื่อเพิ่มมูลค่า เป็นการสร้างรายได้อย่างยั่งยืนในเชิงการท่องเที่ยว
ในการออกแบบและสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์เครื่องประดับเงินต้นแบบรูปดอกไม้ ได้มีการศึกษาถึงความเป็นมาและความหมายของดอกไม้ประจำอาเซียนในแต่ละประเทศ เพื่อเป็นต้นแบบในการสร้างสรรค์ผลงาน ที่ได้เกิดขึ้นมาจากแรงบันดาลใจในการเปรียบเทียบความงดงามของดอกไม้ของแต่ละประเทศ ดังต่อไปนี้

ดอกราชพฤกษ์ เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศไทย ที่มีสีเหลืองสวยสง่างาม เมื่อเบ่งบานแล้วให้ความรู้สึกอบอุ่น ถือเป็นสัญลักษณ์ของความมีเกียรติยศศักดิ์ศรี ซึ่งชาวไทยหลายคนรู้จักกันดีในนามของ ดอกคูน โดยมีความเชื่อว่าสีเหลืองอร่ามของดอกราชพฤกษ์คือ สีแห่งพระพุทธศาสนาและความรุ่งโรจน์ รวมทั้งยังเป็นสัญลักษณ์แห่งความสามัคคีปรองดองของคนในชาติอีก
ดอกราชพฤกษ์ (Ratchaphruek)

ดอกบัว เป็นสัญลักษณ์ของศาสนาพุทธ มีความหมายมากมายในดอกบัว บัวตูม อาจจะเป็นการสักการะหรือการพนมมือ บัวบาน จะเป็นการหลุดพ้น การรู้แจ้งเห็นจริง และดอกบัวยังมีประโยชน์อย่างมากมาย โดยนักออกแบบได้เห็นถึงความงามของบัวที่บานที่สุด โดยมีความงามที่สุดในขณะเวลานั้นๆ ได้เห็นถึงสีสัน ความซับซ้อนของกลีบบัวบาน ได้เห็นสีสันของเกสรดอกบัว และสิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนดถึงแนวทางออกแบบ เป็นต่างหูในลักษณะแกว่งไปมาได้มีการเคลื่อนไหวของชิ้นงานไปมาได้เหมือนกับดอกบัวบานในธรรมชาติ ที่เคลื่อนไหวไปมาตามกระแสน้ำและสายลม โดยต่างหูสองข้างมีความแตกต่างกันไปโดยเป็นการกล่าวถึงความเปลี่ยนแปลงตามความจริงของธรรมชาติอันแท้จริง
ดอกบัว เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศเวียดนาม

ดอกพู่ระหง หรือดอกชบา เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศมาเลเซีย ในภาษาท้องถิ่นเรียกกันว่า บุหงารายอ หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ ดอกชบาสีแดง ลักษณะกลีบดอกเป็นสีแดง มีเกสรยื่นยาวออกมาเหนือดอก ซึ่งถูกจัดให้เป็นสัญลักษณ์ของประเทศมาเลเซีย เพื่อเสริมสร้างความเป็นปึกแผ่นและความอดทนในชาติ โดยเชื่อว่าจะช่วยส่งเสริมให้สูงส่งและสง่างาม
ดอกพู่ระหง (Bunga Raya) หรือดอกชบา

ดอกพุดแก้ว เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศฟิลิปปินส์ มีลักษณะเป็นดอกไม้สีขาวกลีบดอกเป็นรูปดาว มีกลิ่นหอม บานส่งกลิ่นในตอนกลางคืน ถือเป็นสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ เรียบง่าย อ่อนน้อมถ่อมตน รวมถึงความเข้มแข็งอีกด้วย เคยถูกนำมาใช้เฉลิมฉลองในตำนานเรื่องเล่ารวมทั้งบทเพลงของฟิลิปปินส์ด้วยเช่นกัน
ดอกพุดแก้ว (Sampaguita Jasmine)

ดอกกล้วยไม้แวนด้า เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศสิงคโปร์ โดยดอกกล้วยไม้แวนด้าตั้งชื่อตามผู้ผสมพันธุ์ คือ Miss Agnes Joaquim จัดเป็นดอกกล้วยไม้ที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดในประเทศสิงคโปร์ มีสีม่วงสดสวยงามและเบ่งบานอยู่ตลอดทั้งปี โดยถูกจัดให้เป็นดอกไม้ประจำชาติสิงคโปร์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1981 (พ.ศ. 2524)
ดอกกล้วยไม้แวนด้า (Vanda Miss Joaquim)

ดอกลำดวนเป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศกัมพูชา มีลักษณะเป็นดอกไม้สีขาวปนเหลืองนวล กลีบดอกหนาทึบและแข็งเล็กน้อย มีกลิ่นหอมเย็นแบบกรุ่นๆ ถูกจัดเป็นไม้มงคลชนิดหนึ่ง เพราะมีความหมายถึงความสดชื่นหอมกรุ่น และเป็นดอกไม้สำหรับสุภาพสตรี
ดอกลำดวน (Rumdul)

ดอกกล้วยไม้ราตรี เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศอินโดนีเซีย เป็นหนึ่งในดอกกล้วยไม้ที่บานอยู่ได้นานที่สุด โดยช่อดอกนั้นสามารถแตกกิ่งและอยู่ได้นาน 2-6 เดือน โดยดอกจะบานแค่ปีละ 2-3 ครั้งเท่านั้น ทั้งนี้ ดอกกล้วยไม้ราตรีสามารถเจริญเติบโตได้ดีในอากาศชื้น จึงพบเห็นได้ง่ายในพื้นที่ราบต่ำของประเทศอินโดนีเซีย
ดอกกล้วยไม้ราตรี (Moon Orchid)

ดอกจำปาลาว หรือที่คนไทยเรียกว่า ดอกลีลาวดี มีสีสันหลากหลาย ไม่เฉพาะเจาะจงว่าเป็นเพียงสีขาวเท่านั้น ยังมีสีชมพู สีเหลือง สีแดง หรือสีโทนอ่อนต่างๆ โดยดอกจำปาลาวนั้นเป็นตัวแทนของความสุขและความจริงใจ จึงนิยมใช้กันอย่างแพร่หลายเพื่อประดับประดาในงานพิธีต่างๆ รวมทั้งใช้เป็นพวงมาลัยเพื่อรับแขกอีกด้วย
ดอกจำปาลาว (Dok Champa)

ดอกซิมปอร์ หรือที่รู้จักกันในชื่อ ดอกล้านชะวา (Dillenia) เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศบรูไน ที่มีกลีบขนาดใหญ่สีเหลือง หากบานเต็มที่แล้วกลีบดอกจะมีลักษณะคล้ายร่ม พบเห็นได้ตามแม่น้ำทั่วไปของบรูไน มีสรรพคุณช่วยรักษาบาดแผล หากใครแวะไปเยือนบรูไน จะพบเห็นได้จากธนบัตรใบละ 1 ดอลลาร์ ของประเทศบรูไน และในงานศิลปะพื้นเมืองอีกด้วย
ดอกซิมปอร์ (Simpor)

ดอกประดู่ เป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศพม่า เป็นดอกไม้ที่มีสีเหลือง ผลดอกและส่งกลิ่นหอมในฤดูฝนแรก ช่วงเดือนเมษายนซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับที่ประเทศพม่ามีการเฉลิมฉลองปีใหม่ขึ้น ชาวพม่าเชื่อว่าดอกประดู่ คือสัญลักษณ์ของความแข็งแรง ความทนทาน และเป็นดอกไม้ที่ขาดไม่ได้ในพิธีทางศาสนาของชาวพม่า
ดอกประดู่ (Paduak)
ผลงานสำเร็จ

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 1
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 2.8 x 5.8 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 2
ภาพซ้าย ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 1.8 x 5.8 เซนติเมตร และภาพขวาทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 2 x 8.3 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 3
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 5.3 x 8.3 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 4
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 5 x 5 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 5
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 4.5 x 3 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 6
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 8 x 4.5 เซนติเมตร

ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 1.2 x 2.4 เซนติเมตร (ดอกไม้) ทำด้วยโลหะเงิน ขนาด 1.3 x 1.5 เซนติเมตร (ที่ติด)

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 7
ทำด้วยโลหะเงินและทองเหลือง ประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 5.5 x 17 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 8
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 5.5 x 9 เซนติเมตร

เครื่องประดับรูปดอกไม้ หมายเลข 9
ทำด้วยโลหะเงินประดับอัญมณีสังเคราะห์ ขนาด 1 x 8 เซนติเมตร (ซ้าย) ขนาด 1 x 4.5 เซนติเมตร (ขวา)
การดำเนินงานวิจัยและออกแบบงานต้นแบบเครื่องประดับดอกไม้ นี้เป็นผลงานของนักศึกษา ในโครงการ การออกแบบเครื่องประดับจากอัตลักษณ์ชุมชนวัฒนธรรมจีนในย่านเยาวราช-เจริญกรุง วิชาเลือก Special Topic ภาควิชาออกแบบเครื่องประดับ ซึ่งควบคุมโดย ผศ.ดร.วีรวัฒน์ สิริเวสมาศ คณะมัณฑนศิลป์ (2560-2561) ซึ่งมีคุณสุพจน์ ศุภธนาเศรษฐ์ ช่วยในส่วนของงาน 3D และดำเนินการผลิต